Rozwijane obecnie w Polsce działania w obszarze przedsiębiorczości społecznej określane są różnymi nazwami: gospodarka społeczna, przedsiębiorczość społeczna, ekonomia społeczna czy solidarna.

Ksztaltowanie Środowisk i Instytucji dla Rozwoju Gospodarki Społecznej w Polsce

Ze względu jednak na fakt, że działania te nawiązują do Konstytucji RP, gdzie w rozdziale 20 została zapisana zasada „o społecznej gospodarce rynkowej” jako podstawie kształtowania ustroju Rzeczpospolitej, należy przedsiębiorczość społeczną umiejscowić w przestrzeni gospodarki rynkowej, w tym jej fragmencie, który cechuje się dużym uspołecznieniem. Znaczy to, że powstające przedsiębiorstwa społeczne ukierunkowane są na stworzenie miejsca pracy, ze szczególnym naciskiem na osoby bezrobotne. Tego typu przedsiębiorstwa społeczne kształtują nowe zasady na rynku: zasady pierwszeństwa człowieka przed kapitałem. Zysk nie podlega podziałowi, jak to ma miejsce w firmach komercyjnych, ale jest reinwestowany w rozwój przedsiębiorstwa. Działania takie mogą realizować zarówno organizacje obywatelskie, samorządy lokalne, jak i przedsiębiorcy i firmy komercyjne ukierunkowane na optykę społecznej odpowiedzialności biznesu. Poważny wkład w rozwój ekonomii solidarnej w Polsce miały programy realizowane przez Fundację Barka w latach 1989-2009. W pierwszym etapie były to wypracowywane modele funkcjonowania:

• samowystarczalnych wspólnot, które możnaby dzisiaj nazwać prototypami spółdzielni socjalnych,
• programów edukacjnych dla osób z grup wykluczonych w oparciu o warsztaty przyuczenia zawodowego i edukację ogólną, które posłużyły jako wzór do wprowadzenia w Polsce Ustawy o Zatrudnieniu Socjalnym sankcjonującej tworzenie centrów integracji społecznej,
• osiedla mieszkań socjalnych (32 mieszkania wybudowane w partnerstwie publiczno- społeczno- prywatnym w Poznaniu) dla osób uczestniczących w aktywnych formach reintegracji, co posłużyło do nowelizacji ustawy o finansowym wsparciu budowy mieszkań socjalnych i schronień, do której wprowadzono zapis umożliwiający podejmowanie programów budownictwa socjalnego przez organizacje pożytku publicznego we współpracy z gminami.

Drugi etap dotyczył powstawania sieci współpracy organizacji i instytucji, które wyrosły z wcześniej wypracowanych programów i utworzenia Związku Organizacji Sieć Współpracy Barka. Trzeci etap realizowany był w latach 2005 – 2008 i dotyczył budowania partnerstw na rzecz integracji i przedsiębiorczości społecznej w 6 środowiskach lokalnych w oparciu o program IW Equal, w wyniku którego utworzonych zostało ok. 26 podmiotów gospodarki społecznej, w tym 20 spółdzielni socjalnych, 3 spółki z o.o. i 3 przedsiębiorstwa społeczne. W 20 miejscowościach wiejskich utworzone zostały nowe stowarzyszenia animujące działania obywatelskie w społeczności lokalnej.

.